Blog

Ευανάγνωστη ψηφιακή τυπογραφία

Η δημιουργία ευανάγνωστου ψηφιακού κειμένου βασίζεται στην κατάλληλη επιλογή της γραμματοσειράς. Η πληθώρα των διαθέσιμων επιλογών για τη γραμματοσειρά του κειμένου μας μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, απώλεια χρόνου και αποπροσανατολισμό, οδηγώντας μας σε επιλογές που παράγουν κείμενα αμφίβολης ποιότητας, ως προς την εμφάνιση και το χαρακτήρα τους. Ακολουθώντας μερικές βασικές συμβουλές, μπορούμε να βελτιώσουμε αισθητά την εμφάνιση του κειμένου μας και να παράγουμε ευανάγνωστα ψηφιακά κείμενα που μεταδίδουν τα μηνύματα με σαφήνεια.

Η προσωπικότητα μίας γραμματοσειράς

Κάθε γραμματοσειρά έχει τη δική της προσωπικότητα : κάποια διακριτά χαρακτηριστικά που μπορεί να προσδίδουν κύρος και σοβαρότητα (για παράδειγμα η Times New Roman, μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες γραμματοσειρές ως προς την ψηφιακή εφαρμογή της). Από την άλλη μεριά, υπάρχουν γραμματοσειρές με χιουμοριστικό χαρακτήρα (κλασσικό παράδειγμα η Comic Sans) καθώς και ειδικού τύπου γραμματοσειρές που χρησιμοποιούνται για λογότυπα και εμπορικά σήματα (όπως η γραμματοσειρά Loki Cola).

Είναι σαφές ότι ο χαρακτήρας ενός ψηφιακού κειμένου ή μίας παρουσίασης προσδιορίζεται, κατά κύριο λόγο, από την προσωπικότητα της γραμματοσειράς που θα επιλέξουμε. Μερικά από τα κριτήρια που θα μας βοηθήσουν στην κατάλληλη επιλογή είναι :

• το είδος του ακροατηρίου στο οποίο απευθυνόμαστε
• η ηλικία τους
• το θέμα του κειμένου
• οι συνοδευτικές εικόνες που το εμπλουτίζουν

Συνέπεια στη χρήση των γραμματοσειρών

Η δελεαστική σκέψη να χρησιμοποιήσουμε πολλές διαφορετικές γραμματοσειρές για να τονίσουμε μέρη του κειμένου, είναι καλό να αποφεύγεται.  Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι οι δύο –το πολύ- γραμματοσειρές που θα επιλέξουμε, θα είναι οι μοναδικές που θα χρησιμοποιήσουμε σε ολόκληρο το κείμενο, ώστε να το κάνουμε περισσότερο ευανάγνωστο.

Μπορούμε να προσδώσουμε ποικιλότητα στη μορφή του κειμένου, χρησιμοποιώντας :

• Διαφορετικά μεγέθη της γραμματοσειράς, χρησιμοποιώντας και μορφοποιώντας τις κεφαλίδες, για να υπερτονίσουμε τους τίτλους και τους υπότιτλους του κειμένου
• Διαφορετικό χρώμα για τμήματα του κειμένου, προσέχοντας ώστε να μην υπερβούμε τα δύο –το πολύ- διαφορετικά χρώματα στο συνολικό κείμενο
• Κατάλληλους τονισμούς λέξεων/προτάσεων, χρησιμοποιώντας την εμφατική (bold) και την πλάγια (italics) γραφή

Τα τρία βασικά είδη γραμματοσειρών

Οι γραμματοσειρές κατατάσσονται, βάσει των χαρακτηριστικών τους, σε τρία βασικά είδη :

1. Τις γραμματοσειρές τύπου Serif. Πρόκειται για τις γραμματοσειρές που εμφανίζουν μικρό ή μεγαλύτερο διάκοσμο στα γράμματα, προσομοιώνοντας τις γραμματοσειρές που χρησιμοποιούνται στην κλασσική τυπογραφία. Τέτοιες γραμματοσειρές είναι η Times New Roman, η Garamond, η Minion κ.α.
2. Τις γραμματοσειρές τύπου Sans Serif. Πρόκειται για τις απλές στη μορφή τους γραμματοσειρές που δεν εμφανίζουν διακοσμητικά στοιχεία στα γράμματα, διατηρώντας μία λιτή σχεδιαστική γραμμή. Τυπικά παραδείγματα sans-serif γραμματοσειρών είναι η Arial, η Helvetica, η Open Sans κ.α.
3. Τις γραμματοσειρές τύπου Script. Πρόκειται για τις γραμματοσειρές που παραπέμπουν σε χειρόγραφα και εμφανίζουν χαρακτηριστικά καλλιγραφίας στο κείμενο. Παραδείγματα γραμματοσειρών τύπου script είναι η Brush Script, η French Script, η Lucida Calligraphy κ.α.

Η σύγχρονη τάση στην ψηφιακή τυπογραφία

Η ιδιαιτερότητα της ψηφιακής τυπογραφίας έγκειται στην εκτύπωση του κειμένου σε οθόνη –αντί για χαρτί. Έτσι, η σύγχρονη τάση στην ψηφιακή τυπογραφία προωθεί τη χρήση γραμματοσειρών τύπου sans-serif, οι οποίες καθιστούν το κείμενο περισσότερο ευανάγνωστο (ιδιαίτερα σε οθόνες χαμηλότερης ανάλυσης), με τη λιτή σχεδιαστική γραμμή τους, και βελτιώνουν σημαντικά την προσβασιμότητα του κειμένου για τα άτομα με αναπηρία.

Υποστήριξη της Ελληνικής γλώσσας

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η υποστήριξη της Ελληνικής γλώσσας δε συναντάται στο σύνολο των διαθέσιμων γραμματοσειρών, περιορίζοντας έτσι τις διαθέσιμες επιλογές για τη σύνταξη Ελληνικού κειμένου. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι από το σύνολο των γραμματοσειρών που παρέχει δωρεάν η Google, μόνο το 2% υποστηρίζει την Ελληνική γλώσσα!

Ακολουθώντας τους παραπάνω λειτουργικούς κανόνες, μπορούμε να δημιουργήσουμε ψηφιακά κείμενα με ομοιογένεια και συνέπεια, καθιστώντας τα πιο ευανάγνωστα και αποτελεσματικά. Θεωρώντας την τυπογραφία ως «μορφή τέχνης», η επιλογή της κατάλληλης γραμματοσειράς αποκτά τη σημασία «τεχνοτροπίας», που τελικά ανάγεται σε ζήτημα αισθητικής.